Alternatieve telling maaltijdcheques: hoe zit dat precies?

6 december 2022

Maaltijdcheques worden toegekend op basis van effectief gewerkte dagen. 5 dagen per week voltijds gewerkt? Dan heb je recht op 5 maaltijdcheques! En als je medewerker een dag niet werkt – door vakantie of ziekte, bijvoorbeeld – heeft hij voor die dag géén recht op maaltijdcheques.

Alternatieve manier van maaltijdcheques berekenen

Dat is eenduidig zolang iedereen hetzelfde aantal uren presteert binnen dezelfde arbeidsregeling. Maar dat is lang niet altijd het geval. Je bedrijf kent wellicht verschillende types arbeidsregelingen: voltijds, deeltijds, of een combinatie van beiden. En ook binnen die groep kunnen er verschillen zijn in het aantal werkuren of het aantal werkdagen waarin die uren worden gepresteerd.

Sommige ondernemingen mogen daarom het aantal maaltijdcheques dat ze moeten toekennen aan hun medewerkers op een alternatieve manier berekenen. Die alternatieve berekening houdt rekening met de gepresteerde uren – niet alleen het aantal gewerkte dagen.

Uitgelegd: arbeidsduur versus arbeidsregeling

De arbeidsduur is het aantal uren dat een werknemer hoort te presteren per kwartaal. De arbeidsregeling is het aantal kalenderdagen dat je werknemer werkt per kwartaal, ongeacht het aantal uren per dag. Er zijn verschillende types arbeidsregelingen:

deeltijdse prestaties (halftijds, 4/5de, 3/5de …)
voltijdse prestaties (binnen een vast of variabel uurrooster)
een combinatie van voltijdse en deeltijdse prestaties

Stel: er zijn deeltijdsen in je bedrijf die 30 uur presteren op 3 dagen. Andere deeltijdse collega’s presteren die 30 uur op 4 dagen. In de oude telling zou de eerste groep recht hebben op 3 maaltijdcheques, terwijl de andere 4 maaltijdcheques ontvangt.

Met de alternatieve telling hou je rekening met het aantal effectief gepresteerde uren. Zo vermijd je ongelijkheid binnen een groep werknemers die dezelfde arbeidsduur hebben in een verschillende arbeidsregeling.

Alternatieve telling maaltijdcheques: voor welke werknemers geldt ze?

Let wel: deze alternatieve berekening kan je alleen toepassen als…

Je bedrijf gebruik maakt van verschillende arbeidsregelingen (voltijds/deeltijds/combinatie).
De berekeningswijze moet voorzien zijn in de CAO of het arbeidsreglement.

Hoe gaat dat concreet in zijn werk? Kijk even mee naar enkele voorbeelden uit de Instructies aan de Werkgever van de RSZ.

Voorbeeld 1 : in een bedrijf werken alle voltijdse krachten hun 38 uur per week verspreid over 5 dagen. Ook alle deeltijdse werknemers werken hun uren verspreid over 5 dagen (19 of 30 uur/week). Hier kan de alternatieve telling niet worden toegepast. De twee groepen werknemers zitten namelijk in een andere arbeidsregeling, en tussen dezelfde groep werknemers is er geen onderling verschil.
Voorbeeld 2 : in een bedrijf werken voltijdse medewerkers 38 uur verspreid over 5 dagen. Deeltijdse krachten werken 19 uur verspreid over 3 dagen, of 30 uur verspreid over 4 dagen. Hier kan de alternatieve telling wél worden toegepast voor de groep deeltijdsen of de hele onderneming. Binnen de die groep is er immers een verschil in arbeidsregeling.
Voorbeeld 3 : in een bedrijf werken enkel voltijdse medewerkers. Een deel presteert de geldende 38 uur op 5 dagen per week, een ander deel doet dat op 4 dagen per week. Hier kan de alternatieve telling wél worden toegepast. Want binnen dezelfde werknemersgroep zijn andere arbeidsregelingen van kracht.

Let op: je bedrijf moet ook artikel 26bis van de Arbeidswet van 16 maart 1971 toepassen op het gebied van overuren. Dat houdt in dat de overheidssector* of werkgevers die enkel thuiswerkers tewerkstellen, deze alternatieve berekening niet mogen toepassen.

Alternatieve telling maaltijdcheques: zo begin je eraan

Met een eenvoudige berekening bepaal je het aantal maaltijdcheques waar werknemers recht op hebben:

Neem het aantal effectief gepresteerde werkuren per kwartaal van je medewerkers.
Deel het door het dagelijkse aantal werkuren in de onderneming (bijvoorbeeld: 8 uur voor een 40-urenweek) – en niet door het aantal gepresteerde dagen.
Rond het getal af naar boven. Dat is het aantal potentiële maaltijdcheques.
Hou rekening met het maximum aantal dagen dat gepresteerd kan worden door een voltijdse werkkracht in dat kwartaal.

Kijk even mee naar het volgende voorbeeld:

Een deeltijdse medewerker werkt 20 uur per week, verspreid over 4 werkdagen.

Op basis van de effectief gepresteerde dagen, zou hij voor één kwartaal recht hebben op 52 maaltijdcheques (4 gewerkte dagen X 13 weken).
In de alternatieve berekeningswijze deel je de effectief gepresteerde uren door het normale aantal dagelijkse werkuren binnen je bedrijf – in dit voorbeeld: 8 uur. In dat geval kom je uit op 33 maaltijdcheques. (20 gewerkte uren X 13 weken. Gedeeld door 8 – het normaal aantal dagelijkse werkuren).

Alternatieve telling maaltijdcheques: opnemen in CAO of arbeidsreglement

Schakel je over naar een systeem van alternatieve telling? Dan moet dit vermeld worden in een CAO** of in het arbeidsreglement (voor bedrijven zonder ondernemingsraad, CPBW of vakbondsafvaardiging). Dat moet je vervolgens opnieuw laten ondertekenen door je werknemers.

Let erop dat je ook de volgende zaken integreert in de CAO of het arbeidsreglement:

de invoering van het berekeningssysteem per uur;
het normale aantal dagelijkse werkuren binnen het bedrijf;
de manier waarop het aantal maximum dagen die in de loop van een kwartaal kunnen worden gepresteerd door een voltijdse medewerker berekend wordt.

De 4-daagse werkweek en alternatieve telling maaltijdcheques

Sinds kort kan je je werknemers de mogelijkheid bieden om 4 dagen per week voltijds te werken in plaats van 5. Maar welke gevolgen heeft dit voor de toekenning van maaltijdcheques? Dat hangt echter van jou af.

Je kan bijvoorbeeld besluiten om het aantal vouchers dat je toekent te verminderen tot 4 vouchers per week of je kan beslissen om de alternatieve telling toe te passen. Die heeft geen negatieve invloed op het huidige voltijdse salarispakket van je werknemers en houdt dus rekening met de gewerkte uren en niet met de dagen voor de berekening van de maaltijdcheques. Let wel: ook hier blijven de randvoorwaarden zoals hierboven besproken, gelden!