Waarschijnlijk was het een impactvolle test voor je bedrijf: door de coronacrisis werden al je werknemers verplicht om thuis te werken. Deze nieuwe vorm van arbeidsorganisatie heeft zowel voor- als nadelen en de werkomstandigheden verschillen naargelang de individuele situaties van elke werknemer. Zowel de werkgevers als de werknemers ervaren deze situatie als globaal positief. Thuiswerken zal dus wellicht ook na de crisis aanwezig blijven.
In 2018 werkte amper 17% van de werknemers thuis, zo blijkt uit een onderzoek van de FOD Mobiliteit. Toen het coronavirus uitbrak werd telewerken echter de norm voor alle functies waar dat mogelijk was.
België is zelfs een van de Europese landen waar deze praktijk het vaakst werd toegepast tijdens de lockdown. Volgens een onderzoek van het sociaal secretariaat SD Worx werkte 62% van de Belgische bevolking thuis en/of op afstand. Dat is vier keer meer dan in 2018!
➤ Nieuwe visie op werken
Of het nu in de privé- of in de overheidssector was, bedrijven slaagden erin zich aan te passen, ondanks de problemen op het vlak van logistiek, informatica of ergonomie die zich voordeden door het verplichte telewerken. “In de privésector paste iedereen zich heel snel aan”, legde Olivier Willocx, afgevaardigd bestuurder van BECI (Brussels Enterprises Commerce & Industry) uit aan de RTBF. “Ook eenmaal deze crisis voorbij zal zijn, moeten we nadenken over een andere organisatie van de manier waarop we werken.”
Hetzelfde deed zich voor in de overheidssector, waar thuiswerken ook al voor de crisis wijder verbreid was. Zo wil Sven Gatz, de Brusselse Minister van Openbaar Ambt, structureel thuiswerk ook na de crisis integreren in het openbaar ambt.
➤ Hebben kantoren afgedaan?
Telewerk biedt verschillende voordelen en ondertussen overwegen verschillende bedrijven al een reorganisatie. Zo betalen bedrijven minder aan hoge kantoorhuurprijzen, kiezen ze voor plaatsen die enkel bedoeld zijn om de sociale band tussen de werknemers te behouden en evolueren ze naar een ritme waarbij telewerk tot 80% van de arbeidstijd van de werknemers zou kunnen uitmaken.
Annelore Huyghe, professor aan de CASS Business School, bevestigt de evolutie naar deze nieuwe arbeidsorganisatie op de site van SD Worx: “Er zullen niet alleen meer mensen van thuis uit werken, maar bepaalde kantoren zullen verdwijnen, er zullen vaker online meetings plaatsvinden en wellicht zal ook het aantal zakenreizen verminderen.”
➤ De voordelen van telewerken
Bij thuiswerk ervaren werkgevers en werknemers vooral de flexibiliteit en de productiviteit als voornaamste voordelen. Thuis is het immers mogelijk zelf je tijd in te delen, je wordt er minder gestoord en bent dus productiever, uiteraard op voorwaarde dat je persoonlijke situatie dat mogelijk maakt.
Voor de samenleving is telewerken een goede zaak op het vlak van mobiliteit: er is minder verkeer en er zijn minder files, wat het milieu ten goede komst. Werknemers moeten zich minder verplaatsen en verliezen dus minder tijd onderweg, waardoor er meer tijd overblijft voor het gezin of andere bezigheden.
➤ De nadelen van telewerken
Een van de nadelen van thuiswerken, is de moeilijke scheiding tussen werk en privéleven. Voor wie thuiswerkt is het moeilijker om zichzelf regels op te leggen en zijn tijd te beheren buiten het gebruikelijke kader. Structureel telewerk is daarom belangrijk.
Daarbij komen vaak ergonomische problemen (geen apart bureau, geen aangepaste stoel) of technologische kwesties. Het is dus noodzakelijk dat bedrijven hun medewerkers de noodzakelijke uitrusting garanderen en structureel telewerken mogelijk te maken.
Tot slot kan thuiswerken leiden tot een tekort aan sociaal contact. Contacten met collega’s bij het koffieapparaat of tijdens formelere ontmoetingen en vergaderingen, zijn onmisbaar voor zowel medewerkers als voor het bedrijf. Daarom moeten werkgevers plaatsen en momenten voorzien die hun personeel de mogelijkheid bieden samen te komen, of dat nu virtueel of live is.
➤ Contract van vertrouwen
Tot dusver stonden heel wat bedrijven aarzelend tegenover telewerken, vooral uit vrees voor een gebrek aan productiviteit. Daardoor gaat thuiswerk in sommige gevallen gepaard met overdreven veel controle. Een goed voorbeeld van telewerk policy vonden wij bij Zoetis.
Volgens Aurore Godart, Internal Communication & HR Officer bij Zoetis, “is vertrouwen de basis van telewerk. Werknemers moeten de kans krijgen om hun tijd zelf in te delen en ze moeten kunnen rekenen op een goede omkadering. Veel mensen zijn bang dat ze niet gewaardeerd worden als ze thuis werken.”
➤ Minstens een dag per week telewerken
“Bij Zoetis boden we al de mogelijkheid om twee dagen per maand thuis te werken. Door de coronacrisis is alles in een stroomversnelling terechtgekomen en is de mentaliteit geëvolueerd. De vraag is ook reëel op de arbeidsmarkt en bedrijven moeten zich aanpassen. Het thuiswerk – dat gebaseerd is op vertrouwen en omkadering van de werknemers (ergonomische kits, opleidingen in tijdsbeheer, informaticatools, …) heeft goed gefunctioneerd. Het zal in de toekomst dubbel zoveel voorkomen en, als de job het toelaat, bieden we de mogelijkheid om een dag per week van thuis uit te werken.”
Andere bedrijven gaan nog een stap verder en keren de verhoudingen om: thuiswerk wordt de norm, naar kantoor komen de uitzondering.
